Η οστεοχόνδρινη βλάβη του αστραγάλου προκαλείται από τραυματισμό, ισχαιμία στην περιοχή, ανώμαλη οστεοποίηση ή γενετική προδιάθεση.
Ο μονήρης τραυματισμός είναι ο συνηθέστερος μηχανισμός πρόκλησης, ωστόσο οστεοχόνδρινη βλάβη του αστραγάλου μπορεί να οφείλεται σε επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς.
Αθλητικές κακώσεις που προκαλούν υπτιασμό, βίαιη ραχιαία έκταση ή έξω στροφή της κνήμης αποτελούν συνήθη αιτία τέτοιων κακώσεων.
Η κλινική έκβαση μιας τέτοιας βλάβης είναι είτε η ταχεία επούλωση ή η προοδευτική επιδείνωση με συμπτώματα χρόνιου βύθιου πόνου που επιδεινώνεται με τη βάδιση (φόρτιση) του κάτω άκρου και την άσκηση.
Σε άλλες περιπτώσεις, η οστεοχόνδρινη βλάβη του αστραγάλου θα αναπτύξει κυστικές αλλοιώσεις ή μπορεί να αποσπασθεί και να σχηματισθεί ελεύθερο ενδαρθρικό οστεοχόνδρινο τεμάχιο μέσα στην άρθρωση.
Αίσθημα εμπλοκής, δυσκαμψία και ύδραρθρο μπορεί επίσης να παρατηρηθεί.
Επειδή ο αρθρικός χόνδρος δεν έχει νευρικές απολήξεις, ο πόνος θεωρείται ότι προέρχεται από το υποχόνδριο οστό και οφείλεται στην αυξημένη πίεση του αρθρικού υγρού κατά τη διάρκειας της βάδισης.
Η οστεοχόνδρινη βλάβη του αστραγάλου έχει πρόγνωση που ποικίλει ανάλογα με την ηλικία του ασθενή. Κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και της εφηβείας, η οστεοχόνδρινη βλάβη του αστραγάλου επουλώνεται αυτόματα ενώ σε μεγαλύτερες ηλικίες τα αποτελέσματα είναι φτωχά.
Η ταξινόμηση των βλαβών σύμφωνα με τον Ferkel και συν. περιλαμβάνει 4 στάδια:
Στάδιο 1: κυστικές βλάβες με ακέραια τοιχώματα
Στάδιο 2: κυστικές βλάβες που επικοινωνούν με τον θόλο του αστραγάλου ή ολικού πάχους βλάβες με υπερκείμενο τεμάχιο.
Στάδιο 3 : απαρεκτόπιστες ακτινοδιαυγαστικές βλάβες
Στάδιο 4: ελεύθερα οστεοχόνδρινα τεμάχια
Ποια είναι η σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση;
Οι στόχοι της θεραπείας είναι η βελτίωση της λειτουργικότητας της άρθρωσης, η ελάττωση του πόνου και η αποφυγή της πρώιμης εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας στην άρθρωση.
Η συντηρητική θεραπεία περιορίζεται στις βλάβες σταδίου 1 και 2 . Περιλαμβάνει τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αποφόρτιση (βάδιση με πατερίτσες) ή περιορισμό των δραστηριοτήτων με φόρτιση του κάτω άκρου, νάρθηκες ή ακινητοποίηση σε γύψο και φυσικοθεραπεία. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, τα αποτελέσματα είναι καλύτερα με ενέσεις PRP (Platelet Rich Plasma: Πλάσμα Πλούσιο σε Αιμοπετάλια) και υαλουρονικού οξέος.
Το υαλουρονικό οξύ χρησιμοποιείται για τη συντηρητική αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος και της ποδοκνημικής και πρόσφατα για την οστεοχονδρίτιδα του αστραγάλου. Η ενδαρθρική έγχυση υαλουρονικού οξέος μειώνει τον πόνο και την φλεγμονή και παράλληλα συμπληρώνει το ενδογενές υαλουρονικό οξύ αλλά και προάγει την παραγωγή ενδογενούς υαλουρονικού οξέος, όπως φαίνεται από την μακρόχρονη βιολογική δράση του στην άρθρωση.
Το PRP [Platelet-rich plasma (PRP), πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια που λαμβάνεται με φυγοκέντρηση του αίματος του ασθενούς μετά από απλή αιμοληψία] υπό τη μορφή ενδαρθρικών εγχύσεων, αποτελεί μια πρωτοποριακή θεραπεία για την αντιμετώπιση κακώσεων του αρθρικού χόνδρου του γόνατος, του ισχίου και της ποδοκνημικής που μειώνει τον πόνο και βελτιώνει τη λειτουργικότητα της άρθρωσης. Αυτό συμβαίνει γιατί μεταξύ άλλων το PRP προάγει την ενδογενή έκκριση υαλουρονικού οξέος από τα κύτταρα του αρθρικού υμένα και βελτιώνει την ποιότητα του αρθρικού υγρού.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αντιφλεγμονώδη δράση του PRP, που ενισχύει τη ρευστότητα του αρθρικού υγρού και κάνει φυσιολογική τη σύστασή του, αναστέλλοντας την αποδόμηση του ενδογενούς υαλουρονικού οξέος και ανακουφίζοντας από τον πόνο.
Επιπλέον, η ενδαρθρική έγχυση PRP έχει θετικά αποτελέσματα σε χαμηλού βαθμού εκφύλιση του αρθρικού χόνδρου γόνατος σε νέους άρρενες ασθενείς.
Σε συγκριτική μελέτη ενδαρθρικής έγχυσης υαλουρονικού οξέος ή PRP σε περιπτώσεις που υπάρχει οστεοχόνδρινη βλάβη του αστραγάλου σταδίου 1 μέχρι 3 όπου είχαν αποτύχει προηγούμενες θεραπείες, φάνηκε ότι και οι 2 θεραπείες είναι αποτελεσματικές ως προς τον πόνο, την δυσκαμψία, την λειτουργικότητα της άρθρωσης και γενικότερα στην ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Ωστόσο, το PRP έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα σε σύγκριση με το υαλουρονικό οξύ. Και οι δύο θεραπείες προκάλεσαν ήπια ενόχληση κατά τη στιγμή της έγχυσης και δεν παρουσίασαν επιπλοκές. Η κύρια θεραπευτική ανταπόκριση παρατηρήθηκε 12 εβδομάδες μετά την έγχυση και ακολούθησε μικρότερη βελτίωση με την πάροδο του χρόνου στους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ενδαρθρική έγχυση PRP και σταθερότητα ως προς τη βελτίωση στους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ενδαρθρική ένεση με υαλουρονικό οξύ μέχρι και 28 εβδομάδες (7 μήνες) μετά τη θεραπεία.
Αν και σε πολλές μελέτες η συντηρητική θεραπεία έχει αποδειχθεί ότι έχει κατώτερα αποτελέσματα από την χειρουργική αντιμετώπιση, τα αποτελέσματα της συγκριτικής αυτής μελέτης οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι θεραπευτικές αυτές μέθοδοι θα πρέπει να αποτελούν την θεραπεία πρώτης γραμμής σε ασθενείς με οστεοχόνδρινες βλάβες του αστραγάλου.
Εξαίρεση βέβαια αποτελούν οι περιπτώσεις που η οστεοχόνδρινη βλάβη του αστραγάλου έχει απόλυτη ένδειξη χειρουργικής θεραπείας, όπως για παράδειγμα αν υπάρχει ελεύθερο ενδαρθρικό οστεοχόνδρινο τεμάχιο ή επαναλαμβανόμενα επεισόδια μηχανικής εμπλοκής της άρθρωσης.
Χειρουργική θεραπεία συστήνεται σε αποτυχία της συντηρητικής θεραπείας ή ως αρχική θεραπεία στα στάδια 3 και 4.
Η χειρουργική θεραπεία για την αποκατάσταση των οστεοχόνδρινων βλαβών του αστραγάλου, στοχεύει στην επούλωση του τραυματισμένου αρθρικού χόνδρου και του υποχόνδριου οστού ή την οστεοσύνθεση του ασταθούς οστεοχόνδρινου τμήματος.
Η πιο συνηθισμένη χειρουργική θεραπεία είναι η αρθροσκοπική αφαίρεση του ελεύθερου οστεοχόνδρινου τμήματος, η απόξεση της βλάβης, οι μικροτρυπανισμοί για την πρόκληση μικροκαταγμάτων και η αναγέννηση με την τοποθέτηση οστικού μυελού. Αν και η θεραπεία αυτή επιτυγχάνει 85% καλά ή εξαιρετικά αποτελέσματα, η επιτυχής έκβαση κυμαίνεται από 46% έως 100%.
Η αυτόλογη εμφύτευση χονδροκυτάρων που λαμβάνονται από τον ίδιο τον ασθενή και που εμφυτεύονται μετά από καλλιέργεια στην περιοχή της βλάβης, [Autologous chondrocyte implantation (ACI)] επιτυγχάνει 76% καλά ή εξαιρετικά αποτελέσματα, αλλά απαιτεί 2 χειρουργικές επεμβάσεις και αποτελεί δαπανηρή χειρουργική τεχνική.
Η μεταφορά οστεοχόνδρινου τμήματος που λαμβάνεται από μη φορτισμένη επιφάνεια της άρθρωσης και εμφυτεύεται στην πάσχουσα περιοχή [osteoarticular transfer system (OATS)] επιτυγχάνει 87% καλά ή εξαιρετικά αποτελέσματα, με μειονέκτημα τη νοσηρότητα της δότριας περιοχής.
Σε κάποιες περιπτώσεις ασθενών παρατηρείται επιδείνωση των συμπτωμάτων μετά από χειρουργική θεραπεία. Ο ινοχόνδρινος ιστός που σχηματίζεται στη θέση του φυσιολογικού υαλώδη χόνδρου της άρθρωσης είναι χαμηλότερης “ποιότητας” και με μικρότερη μηχανική αντοχή με αποτέλεσμα πρώιμη επανεμφάνιση των συμπτωμάτων. Μια επιπρόσθετη εξήγηση της επιδείνωσης είναι οι προϋπάρχουσες εκφυλιστικές αλλοιώσεις στην άρθρωση.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ALMIS αρθροπλαστική ισχίου σε κάταγμα – Ελάχιστα επεμβατική τεχνική για μέγιστα αποτέλεσματα
Παράλληλα, η ALMIS αρθροπλαστική, μπορεί να εφαρμοστεί και εφαρμόζεται σε υποκεφαλικά κατάγματα του ισχίου. Τα κατάγματα αυτά είναι συχνά στην μεγάλη ηλικία και η χειρουργική τους αντιμετώπιση, όταν είναι παρεκτοπισμένα, περιλαμβάνει ημιολική ή ολική αρθροπλαστική. Η αντιμετώπισή τους με ALMIS αρθροπλαστική παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα, καθώς τα κατάγματα αυτά παρουσιάζουν αυξημένη νοσηρότητα αλλά και θνητότητα.
Πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP): σύγχρονη θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος
Tο πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (Platelet Rich Plasma: PRP) που προκύπτει μετά από φυγοκέντρηση του αίματος, αποτελεί μία σύγχρονη, απλή και ελάχιστα επεμβατική θεραπεία με διάφορες εφαρμογές στην ορθοπαιδική, όπως η χονδροπάθεια και οστεοαρθρίτιδα του γόνατος.
Ρήξη μηνίσκου στην μέση ηλικία. Χρειάζεται χειρουργείο;
...Ωστόσο, πολλοί ασθενείς ηλικίας 40-60 ετών και μεγαλύτεροι με ρήξη μηνίσκου και πόνο στο γόνατο, δεν φαίνεται να ωφελούνται από την αρθροσκόπηση του γόνατος με μερική μηνισκεκτομή περισσότερο από τη συντηρητική θεραπεία.
Έξω επικονδυλίτιδα του αγκώνα (tennis elbow): η θεραπεία με PRP (πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια) όχι τόσο άμεση αλλά μακροχρόνια αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με την ένεση κορτιζόνης
Η πρόσφατη συσχέτιση της τενοντίτιδας με την αποτυχημένη επούλωση της βλάβης του τένοντα, έχει επικεντρώσει το ενδιαφέρον σε βιολογικές θεραπείες, όπως το PRP (Platelet-Rich Plasma). Οι αυξητικοί παράγοντες που παράγονται από τα αιμοπετάλια, στην περίπτωση της έξω επικονδυλίτιδας του αγκώνα, κινητοποιούν και επιταχύνουν την επούλωση της πρόσφυσης του τένοντα πάνω στο οστό.
MIS ολική αρθροπλαστική ισχίου (ελάχιστα επεμβατική) ή συμβατική χειρουργική τεχνική;
Αν και ο όρος ΜΙS έχει συνδυαστεί με τη μικρή χειρουργική τομή στο δέρμα, στην πραγματικότητα πρόκειται και για μικρότερη επέμβαση γενικότερα στα μαλακά μόρια (ιστούς) που βρίσκονται βαθύτερα.Για το λόγο αυτό, το όφελος της μικρότερης συνολικά "επέμβασης" υπερτερεί της τεχνικής δυσκολίας που οφείλεται στην περιορισμένη ορατότητα του χειρουργικού πεδίου.
Τενοντίτιδα ώμου: η τοπική έγχυση PRP μειώνει σημαντικά την πιθανότητα χειρουργικής επέμβασης
Η τενοντίτιδα του ώμου είναι μια συχνή πάθηση του ώμου με δύσκολη συχνά ανταπόκριση στην συνήθη συντηρητική θεραπεία. Τα τελευταία χρόνια, η θεραπεία με ενέσεις PRP έχει αποδειχθεί ότι μειώνει κατά 16 φορές την πιθανότητα χειρουργικής επέμβασης σε σύγκριση με τις ενέσεις κορτιζόνης.
Ως εκ τούτου, το PRP, καθότι προέρχεται από το αίμα του ίδιου του ασθενή μετά από απλή αιμοληψία και φυγοκέντρηση στο χώρο του ιατρείου, αποτελεί μια απλή και ασφαλή εναλλακτική θεραπεία με εξαιρετική αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με το κόστος, σαφώς ανώτερη από τις ενέσεις κορτιζόνης για την συμπτωματική τενοντίτιδα του ώμου.