Πόνος στην περιοχή του βουβώνα-ισχίου (Groin-hip pain) σε αθλητές

Αποτελεί ένα συνηθισμένο πρόβλημα των αθλητών, καθόσον το 5% των αθλητικών κακώσεων εντοπίζονται στη βουβωνική χώρα. Πιο συχνά συμβαίνουν στο ποδόσφαιρο, στα αγωνίσματα δρόμου, στην ενόργανη γυμναστική, στο πατινάζ, και στην ιππασία. Αν η πάθηση δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα, ο πόνος μπορεί να γίνει χρόνιος και να έχει επιπτώσεις στην αθλητική σταδιοδρομία του πάσχοντος.
Παράγοντες κινδύνου για κακώσεις στη βουβωνική χώρα είναι τα αθλήματα με σωματική επαφή, το πάχος, η κακή κατάσταση του μυϊκού συστήματος, η ακαμψία και αθλήματα που απαιτούν γρήγορες εκκινήσεις.
Yπάρχουν διάφορες κλινικές καταστάσεις και σύνδρομα που μπορούν να προκαλέσουν πόνο στη βουβωνική χώρα σε αθλητές:

Θλάσεις

Αποτελούν τους συχνότερους τραυματισμούς του ισχίου, της λεκάνης και της βουβωνικής χώρας. Συχνότερα απαντώνται στα αθλήματα με σωματική επαφή και συνήθως αφορούν την περιοχή του μείζονα τροχαντήρα, τη λαγόνια ακρολοφία και το περίνεο. Στην πορεία, είναι δυνατό να εμφανιστεί μια μεγάλη υποδόρια εκχύμωση. Η θεραπεία περιλαμβάνει ψυχρά επιθέματα και ενδεχομένως επίδεση της πάσχουσας περιοχής, ενώ μετά από 48 ώρες θερμότητα και χειρομαλάξεις. Όταν υποχωρήσει ο πόνος αρχίζει η κινησιοθεραπεία. Ο χρόνος επιστροφής στις αθλητικές δραστηριότητες θα εξαρτηθεί από τον πόνο και τη βαρύτητα της κάκωσης.

Τραυματισμοί των προσαγωγών (adductor injuries)

Ο μηχανισμός της κάκωσης είναι συνδυασμός του κορμού σε υπερέκταση και του κάτω άκρου σε απαγωγή και εξωτερική στροφή. Όσο κεντρικότερα εμφανίζεται ο πόνος τόσο σοβαρότερος είναι ο τραυματισμός. Σε περιφερικότερη εντόπιση του πόνου, η αποκατάσταση αναμένεται συνήθως σε 1-2 εβδομάδες. Σε κεντρική είναι δυνατό να απαιτηθούν 1-2 μήνες.

Η θεραπεία κατά κανόνα είναι συντηρητική και περιλαμβάνει ανάπαυση, επίδεση της περιοχής, ψυχρά επιθέματα, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και φυσικοθεραπεία. Η κινησιοθεραπεία πρέπει να γίνεται μέχρι τα όρια του πόνου.

Σύνδρομο των οπίσθιων μηριαίων (hamstring syndrome)

Χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο κοντά στο ισχιακό κύρτωμα που ακτινοβολεί στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού. Ο πόνος προκαλείται κατά το τρέξιμο, την υπερπήδηση εμποδίων, κατά την καθιστική θέση ή την διάταση της οπίσθιας επιφάνειας του μηρού.
Η κλινική εξέταση αναδεικνύει ευαισθησία κοντά στο ισχιακό κύρτωμα. Επίσης, η έκταση του ισχίου υπό αντίσταση αναπαράγει συχνά τον πόνο. Η αντιμετώπιση είναι κυρίως συντηρητική με ανάπαυση, αντιφλεγμονώδη ή τοπική έγχυση κορτικοειδούς αν κριθεί απαραίτητο.

Τενοντίτις του λαγονοψοΐτη

Η πάθηση απαντάται συχνότερα στους δρομείς ταχυτήτων, στους εμποδιστές και στους χορευτές μπαλέτου.
Οι ασθενείς παραπονούνται για πόνο στη βουβωνική χώρα, ο οποίος εκλύεται με την κάμψη του ισχίου υπό αντίσταση. Επίσης, πόνος καθώς και ήχος τριβής ή αίσθημα αναπήδησης, μπορεί να προκληθεί κατά την παθητική απαγωγή και εξωτερική στροφή του ισχίου. Η αντιμετώπιση είναι κυρίως συντηρητική με ανάπαυση, αντιφλεγμονώδη ή τοπική έγχυση κορτικοειδούς αν κριθεί απαραίτητο.
Μόλις επανέλθει η πλήρης κίνηση του ισχίου χωρίς πόνο, ο αθλητής ενθαρρύνεται για την επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες. Σε επίμονες περιπτώσεις, συνιστάται χειρουργική αντιμετώπιση που μπορεί να γίνει και αρθροσκοπικά.

Άλγος ηβικής σύμφυσης των αθλητών (athletic pubalgia)

Το πρόβλημα εντοπίζεται στην κατάφυση του ορθού κοιλιακού μυός στην ηβική σύμφυση. Τις περισσότερες φορές συμβαίνει τραυματισμός με τον κορμό σε θέση υπερέκτασης, σε συνδυασμό με το μηρό σε θέση υπερβολικής απαγωγής.
Η μαγνητική τομογραφία συνήθως είναι χωρίς ευρήματα. Στην κλινική εξέταση ο πόνος αναπαράγεται με την προσαγωγή του ισχίου υπό αντίσταση. Η αντιμετώπιση κατά κανόνα είναι συντηρητική και περιλαμβάνει ανάπαυση, επίδεση της περιοχής, ψυχρά επιθέματα, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και φυσικοθεραπεία. Αν τα συμπτώματα συνεχιστούν για αρκετούς μήνες και εμποδίζουν την επάνοδο του αθλητή στην ενεργό δράση, θα πρέπει να εξετασθεί το ενδεχόμενο χειρουργικής επέμβασης.

Οστεΐτιδα της ηβικής σύμφυσης

Συνήθως οφείλεται σε αλλεπάλληλους μικροτραυματισμούς της περιοχής από υπερβoλική επαναλαμβανόμενη μυϊκή έλξη τoυ oρθoύ μηριαίoυ και των πρoσαγωγών μυών τoυ ισχίoυ στην περιoχή της ηβικής σύμφυσης. Παρατηρείται συχνά σε νεαρoύς πoδoσφαιριστές. Επίσης, θα πρέπει να αποκλεισθεί πιθανή εξεργασία του ουροποιητικού, γεννητικού και του πεπτικού συστήματος. Σπάνια μπορεί να οφείλεται σε παγίδευση του λαγονοβουβωνικού νεύρου.

Στην κλινική εξέταση, υπάρχει πόνος στην περιοχή του ισχίου που επιδεινώνεται με την προσαγωγή του ισχίου υπό αντίσταση. Επίσης, σημειώνεται ευαισθησία στην ηβική σύμφυση.
Η διάγνωση γίνεται με το σπινθηρογράφημα των οστών και τη μαγνητική τομογραφία. Σε κάποιες περιπτώσεις η λήψη οστικής βιοψίας μπορεί να βοηθήσει, αποκλείοντας νεοπλασίες και φλεγμονές. Η διαφορική διάγνωση της πάθησης περιλαμβάνει την τενοντίτιδα προσαγωγών, το κάταγμα κόπωσης, τη χρόνια προστατίτιδα, και τις νεοπλασίες.

Η θεραπεία περιλαμβάνει ανάπαυση, χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών ενώ σε επίμονες περιπτώσεις έχει ένδειξη η τοπική έγχυση κορτικοειδών ή και η χειρουργική επέμβαση, η οποία ωστόσο έχει αμφίβολα αποτελέσματα.

Σύνδρομο του απιοειδούς μυός (Piriformis syndrome)

Το σύνδρομο απιοειδούς μυός οφείλεται σε παθολογία του απιοειδούς μυός, η οποία προκαλεί παγίδευση και συμπίεση του ισχιακού νεύρου, με αποτέλεσμα o ασθενής να παρουσιάζει ισχιαλγία που δεν οφείλεται σε πρόβλημα της σπονδυλικής στήλης.
Η διάγνωση είναι πολύ πιθανό να υποδηλώνεται από το ιστορικό του ασθενούς, ιδιαίτερα όταν αναφέρεται τραυματισμός στο γλουτό, όπως π.χ. πτώση. Συχνά, το σύνδρομο οφείλεται σε υπερδραστηριότητα των στροφέων του ισχίου με συνέπεια εμφάνιση συνδρόμου υπέρχρησης ή σε πολύωρο κάθισμα σε σκληρές επιφάνειες. Η εγκυμοσύνη θεωρείται επίσης ένας προδιαθεσικός παράγοντας.

Ο ασθενής με τυπικό σύνδρομο απιοειδούς παραπονιέται για πόνο στο γλουτό με ή χωρίς αντανάκλαση στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού. Πολλές φορές μπορεί ο πόνος να επεκτείνεται κάτω από το γόνατο έως την οπίσθια επιφάνεια της κνήμης, μιμούμενος τυπική ισχιαλγία. Η καθιστική θέση δυνατό να είναι επώδυνη και η συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν την κάμψη ή έσω στροφή των ισχίων σχεδόν αδύνατη. Το σημείο του Pace είναι θετικό (πόνος κατά την έσω στροφή του ισχίου υπό αντίσταση με το σκέλος σε έκταση).

Χρειάζεται πλήρης νευρολογική εξέταση (μυϊκής ισχύος, αισθητικότητας, αντανακλαστικών κ.λπ.) των κάτω άκρων.
Ο ακτινοδιαγνωστικός έλεγχος περιλαμβάνει απλές ακτινογραφίες, αξονική αλλά και μαγνητική τομογραφία. Η θεραπεία περιλαμβάνει ανάπαυση, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και επί εμμονής των ενοχλημάτων τοπική έγχυση κορτικοειδούς. Οι περισσότεροι ασθενείς αποκαθίστανται με συντηρητική αγωγή. Σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής θεραπείας, η χειρουργική αντιμετώπιση με διερεύνηση και κινητοποίηση του ισχιακού νεύρου δίνει πολύ καλά αποτελέσματα.

Σύνδρομο της λαγονοκνημιαίας ταινίας

Συνήθως παρουσιάζεται στους ποδηλάτες και τους δρομείς, λόγω της επανειλημμένης κάμψης των ισχίων και των γονάτων. Ο πόνος εντοπίζεται στο ύψος του μείζονα τροχαντήρα και ακτινοβολεί στην έξω επιφάνεια του μηρού και το γόνατο. Οι ασθενείς παραπονούνται για αίσθημα εξάρθρωσης του ισχίου, αναπήδησης ή θορύβου, ακόμα και στην απλή βάδιση. Η έγερση από θέση οκλαδόν είναι δυνατό να προκαλέσει άλγος καθώς και αίσθημα αναπήδησης. Η θεραπεία είναι κατά βάση συντηρητική με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, ασκήσεις διάτασης ή και τοπική έγχυση κορτικοειδούς και σπάνια χειρουργική.

Θλάση μαλακών μoρίων λαγόνιας ακρoλoφίας

Η θλάση των μαλακών μoρίων της λαγόνιας ακρoλoφίας, με σχηματισμό υπoπεριoστικoύ αιματώματoς, είναι γνωστή και ως “hip pointer”.
Είναι σχετικά συχνή κάκωση σε νεαρή ηλικία, πoυ πρέπει όμως να διαφoρoδιαγιγνώσκεται από τα oξέα κατάγματα της λαγόνιας ακρoλoφίας και τα απoσπαστικά κατάγματά της. Θεραπεύεται συντηρητικά.

Κροτούν ισχίο (snapping hip joint)

Προκαλείται από διάφορες εξωαρθρικές αιτίες (προστριβή τενόντων σε οστική επιφάνεια: συνηθέστερα ερεθισμός της λαγoνoκνημιαίας ταινίας στo μείζoνα τρoχαντήρα) ή ενδαρθρικές αιτίες (όπως ρήξη του επιχείλιου χόνδρου, ελεύθερα σώματα στην άρθρωση κ.λπ.). Η διάγνωση γίνεται με αξονική τομογραφία και χορήγηση σκιαγραφικού, μαγνητική τομογραφία ή αρθροσκόπηση του ισχίου. Συνήθως θεραπεύεται συντηρητικά και σπανιότερα χειρoυργικά.

Ενδαρθρικές παθήσεις

Οι πιο συχνές ενδαρθρικές παθήσεις που προκαλούν πόνο στο ισχίο είναι: Yμενίτιδα
Οστεοαρθρίτιδα του ισχίου
Οστεονέκρωση του ισχίου

Ελεύθερα σώματα της άρθρωσης Σηπτική αρθρίτιδα του ισχίου Υπερτροφικός επιχείλιος χόνδρος Ρήξη επιχείλιου χόνδρου

Η ρήξη του επιχείλιου χόνδρου συναντάται αρκετά συχνά στους αθλητές του καράτε. Συμβαίνει συνήθως σε υπερβολική κάμψη ή απαγωγή του ισχίου. Ο αθλητής αναφέρει πόνο που επεκτείνεται προς το γλουτό και επώδυνο κλικ στη βουβωνική χώρα. Σε άλλες περιπτώσεις έχει αίσθημα εμπλοκής της άρθρωσης του ισχίου. Η διάγνωση γίνεται με την μαγνητική τομογραφία και την αρθροσκόπηση του ισχίου.

Κατάγματα

Πιο συχνά είναι τα αποσπαστικά κατάγματα της πυέλου από τη δράση των μυών που καταφύονται σε αυτή. Το 70-90% των αποσπαστικών καταγμάτων της πυέλου είναι σταθερά, οπότε και αντιμετωπίζονται συντηρητικά. Τα περιφερικά μεμoνωμένα κατάγματα απoσπαστικoύ τύπoυ με ακέραιo πυελικό δακτύλιo είναι σχετικά συχνά σε αθλητικές δραστηριότητες συνήθως σε παιδιά λίγo πριν ή λίγo μετά την έναρξη της εφηβείας αλλά και μέχρι την ηλικία των 18 ή και 25 ετών, πoυ είναι δρoμείς, άλτες, αθλητές γυμναστικής ή πoδoσφαιριστές.

Θεραπεύoνται συντηρητικά, εκτός ίσως από τα απoσπαστικά κατάγματα τoυ ισχιακoύ κυρτώματoς που προκαλούνται από έντονη σύσπαση των οπίσθιων μηριαίων, τα οποία μπoρεί να απαιτoύν χειρουργική αντιμετώπιση για ανάταξη του κατάγματος ή απώτερη χειρουργική αφαίρεση τoυ απoσπασθέντoς τμήματoς.

Σε επίμονο πόνο του ισχίου σε έφηβους αθλητές δε θα πρέπει να ξεχνάμε την πιθανότητα επιφυσιολίσθησης της μηριαίας κεφαλής.

Κατάγματα κόπωσης της πυέλου

Παρατηρούνται συνήθως σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων.
Η κυριότερη εντόπιση αυτών των καταγμάτων, είναι η ένωση του ηβικού με τον ισχιακό κλάδο. Ο πόνος υπάρχει συνήθως σε όλη την κίνηση του ισχίου και εντείνεται όταν ο ασθενής ισορροπεί στο ένα κάτω άκρο. Oι απλές ακτινoγραφίες δεν είναι πάντoτε διευκρινιστικές και συχνά απαιτείται σπινθηρoγράφημα oστών για την επιβεβαίωση της διάγνωσης.
Η θεραπεία περιλαμβάνει ανάπαυση, ενώ η επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες αναλόγως με τα συμπτώματα μπορεί να καθυστερήσει 3-5 μήνες.
Τα κατάγματα κόπωσης του ισχίου παρουσιάζονται αρκετά πιο σπάνια.

Παθήσεις των οποίων η διάγνωση τίθεται με την αρθροσκόπηση

Η αρθροσκόπηση του ισχίου αποτελεί μια χρήσιμη μέθοδο για τη διερεύνηση του πόνου της βουβωνικής χώρας. Επιτρέπει τη διάγνωση παθήσεων του αρθρικού χόνδρου, του επιχείλιου χόνδρου ή του αρθρικού υμένα. Με τη μέθοδο αυτή, γίνεται αποκατάσταση τραυματισμών του επιχείλιου χόνδρου αφαίρεση ξένων σωμάτων της άρθρωσης, υμενεκτομή ή λήψη βιοψίας.

Παθήσεις ισχίoυ πoυ υπoδύoνται αθλητικές κακώσεις σε παιδιά και έφηβους

Η oστεoχoνδρίτιδα (νόσoς των Legg-Perthes-Calve, ηλικίες 4-10 ετών), η επιφυσιoλίσθηση της μηριαίας κεφαλής (11-16 ετών), η συγγενής δυσπλασία, η σηπτική αρθρίτιδα και η υμενίτιδα τoυ ισχίoυ είναι παθήσεις πoυ υπoδύoνται αθλητικές κακώσεις σε αυτή την ηλικιακή oμάδα.

Διαφορική διάγνωση

Η διάγνωση του πόνου της βουβωνικής χώρας θα πρέπει να περιλαμβάνει εκτός από παθήσεις του μυοσκελετικού, κήλες, λεμφαδενοπάθεια, φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, προστατίτιδες και γενικά παθήσεις του ουροποιητικού και των γεννητικών οργάνων.

Αιτίες που προκαλούν πόνο στο ισχίο και πως να τις αντιμετωπίσετε