Η ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι μια συχνή κλινική κατάσταση στους ηλικιωμένους, που συχνά παραμένει αδιάγνωστη ή υποθεραπεύεται.
Πως προκαλείται η έλλειψη βιταμίνης D;
Τις περισσότερες φορές προκαλείται από ανεπαρκή έκθεση στον ήλιο ( η κύρια πηγή της βιταμίνης D) αλλά και από ανεπαρκή διαιτητική πρόσληψη βιταμίνης D.
Η πρόσληψη βιταμίνης D με συμπληρώματα διατροφής είναι απαραίτητη για τη διατήρηση επαρκών επιπέδων της βιταμίνης D στο αίμα.
Ποια η συνιστώμενη ημερήσια δόση και ποια τα φυσιλογικά επίπεδα στο αίμα;
Για τους υπερήλικες, το Ινστιτούτο της Ιατρικής (Institute of Medicine, IOM) συστήνει την ημερήσια πρόσληψη 800 IU βιταμίνης D με επιθυμητά επίπεδα >20ng/gl, για την διατήρηση της σκελετικής υγείας και την μείωση των καταγμάτων, ενώ η Ενδοκρινική Εταιρεία και η Αμερικανική Γηριατρική Εταιρεία προτείνει επίπεδα 30 mg/dl.
Συσχέτιση ανεπάρκειας βιταμίνης D με τη λειτουργικότητα, τη νοητική έκπτωση και τις πτώσεις.
Σε πρόσφατη μελέτη διερευνήθηκε η επίδραση της ανεπάρκειας της βιταμίνης D στην λειτουργικότητα και τις πτώσεις σε γυναίκες > 65 έτη που διαβιούν σε Ιδρύματα μακροχρόνιας φροντίδας.
Οι γυναίκες μελετήθηκαν ως προς τα επίπεδα της βιταμίνης D και το επίπεδο της λειτουργικότητας στο ξεκίνημα της μελέτης και μετά 1 έτος και 2 έτη.
Όλες οι γυναίκες έλαβαν συμπληρώματα βιταμίνης D στη συνιστώμενη δόση 800 IU. Γυναίκες με ανεπάρκεια βιταμίνης D και τιμές < 20 ng/dl ελάμβαναν αρχικά 50.000 IU/ εβδομάδα για 8 εβδομάδες, ώστε να εξασφαλιστούν επίπεδα βιταμίνης D >20 ng/dl.
Στις γυναίκες αυτές, εξετάσθηκε η λειτουργικότητα στις καθημερινές δραστηριότητες και η φυσική κατάσταση (με την εκτίμηση του χρόνου που απαιτείται για την έγερση από την καθιστή θέση αλλά και την ταχύτητα της βάδισης σε απόσταση 6 μέτρων).
Επιπρόσθετα, εκτιμήθηκε η γνωστική λειτουργία αλλά και ο αριθμός των πτώσεων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι γυναίκες που στην αρχή της μελέτης είχαν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, παρουσίαζαν χαμηλά επίπεδα λειτουργικότητας 2 έτη μετά, παρά την θεραπευτική αποκατάσταση των επιπέδων της βιταμίνης D σε τιμές > 20ng/dl.
Πιο συγκεκριμένα, οι γυναίκες με αρχική ανεπάρκεια βιταμίνης D, χρειάζονταν περισσότερο υποστήριξη στην διεκπεραίωση των καθημερινών δραστηριοτήτων και είχαν μεγαλύτερη δυσκολία στη φυσική δραστηριότητα.
Επιπλέον, παρουσίασαν μεγαλύτερη έκπτωση στην νοητική λειτουργία, ενώ είχαν περισότερες πτώσεις.
Αντίθετα, γυναίκες που είχαν εξαρχής και μέχρι το τέλος της μελέτης ικανοποιητικά επίπεδα βιταμίνης D πάνω από 30 ng/dl και πλησιέστερα στο 40 ng/dl παρουσίασαν μικρότερη λειτουργική και νοητική έκπτωση.
Συμπερασματικά:
• Τα επίπεδα 20 ng/dl θεωρούνται ικανοποιητικά μόνο όσον αφορά τη σκελετική υγεία και την μείωση της πιθανότητας να συμβούν κατάγματα σε αυτό τον πληθυσμό.
• Για την καλή λειτουργικότητα, την επιβράδυνση της νοητικής έκπτωσης και την μείωση των πτώσεων στον υπερήλικα, απαιτούνται υψηλότερα επίπεδα βιταμίνης D μεταξύ 30 και 40 ng/dl.
•Η μείωση των πτώσεων σχετίζεται με την μεγαλύτερη μυϊκή ισχύ (καλύτερη δύναμη) των κάτω άκρων αλλά και την βελτιωμένη ισορροπία , που παρατηρείται σε άτομα με επαρκή επίπεδα βιταμίνης D.
• Εφόσον, η μείωση του αριθμού των πτώσεων σχετίζεται άμεσα με τον κίνδυνο να συμβεί ένα κάταγμα, γίνεται αντιληπτό πόσο σημαντική είναι η αποκατάσταση της έλλειψης (<10 ng/dl) ή ανεπάρκειας της βιταμίνης D σε υψηλότερα επίπεδα (30-40 ng/dl).
• Παράλληλα μεγάλη σημασία έχει η έγκαιρη διαπίστωση των χαμηλών επιπέδων της βιταμίνης D και η άμεση αναπλήρωσή της, ιδιαίτερα σε ευπαθείς (frail) υπερήλικες γυναίκες.
• Και αυτό, γιατί αν η ανεπάρκεια της βιταμίνης D παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα, η καθυστερημένη αποκατάσταση των επιπέδων της βιταμίνης D μπορεί να μην επαρκεί για να αναστρέψει τις αρνητικές συνέπειες της μακροχρόνιας ανεπάρκειάς της.
• Πράγματι, άτομα με μακροχρόνια ανεπάρκεια έχουν χαμηλότερο επίπεδο λειτουργικότητας, μεγαλύτερο αριθμό πτώσεων και μεγαλύτερη νοητική έκπτωση, κατάσταση η οποία επιδεινώνεται περισότερο με την πάροδο της ηλικίας σε σύγκριση με αυτά που διατηρούν πάντα καλά επίπεδα βιταμίνης D.
• Βέβαια, η ευπάθεια (frailty) του υπερήλικα που συμβαίνει σταδιακά με την πάροδο της ηλικίας, είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο και τα συμπληρώματα βιταμίνης D μπορεί να μην επαρκούν από μόνα τους για να αντιμετωπίσουν την εξέλιξή της, που σχετίζεται με τη γήρανση.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP): σύγχρονη θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος
Tο πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (Platelet Rich Plasma: PRP) που προκύπτει μετά από φυγοκέντρηση του αίματος, αποτελεί μία σύγχρονη, απλή και ελάχιστα επεμβατική θεραπεία με διάφορες εφαρμογές στην ορθοπαιδική, όπως η χονδροπάθεια και οστεοαρθρίτιδα του γόνατος.
Ρήξη μηνίσκου στην μέση ηλικία. Χρειάζεται χειρουργείο;
...Ωστόσο, πολλοί ασθενείς ηλικίας 40-60 ετών και μεγαλύτεροι με ρήξη μηνίσκου και πόνο στο γόνατο, δεν φαίνεται να ωφελούνται από την αρθροσκόπηση του γόνατος με μερική μηνισκεκτομή περισσότερο από τη συντηρητική θεραπεία.
Έξω επικονδυλίτιδα του αγκώνα (tennis elbow): η θεραπεία με PRP (πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια) όχι τόσο άμεση αλλά μακροχρόνια αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με την ένεση κορτιζόνης
Η πρόσφατη συσχέτιση της τενοντίτιδας με την αποτυχημένη επούλωση της βλάβης του τένοντα, έχει επικεντρώσει το ενδιαφέρον σε βιολογικές θεραπείες, όπως το PRP (Platelet-Rich Plasma). Οι αυξητικοί παράγοντες που παράγονται από τα αιμοπετάλια, στην περίπτωση της έξω επικονδυλίτιδας του αγκώνα, κινητοποιούν και επιταχύνουν την επούλωση της πρόσφυσης του τένοντα πάνω στο οστό.
MIS ολική αρθροπλαστική ισχίου (ελάχιστα επεμβατική) ή συμβατική χειρουργική τεχνική;
Αν και ο όρος ΜΙS έχει συνδυαστεί με τη μικρή χειρουργική τομή στο δέρμα, στην πραγματικότητα πρόκειται και για μικρότερη επέμβαση γενικότερα στα μαλακά μόρια (ιστούς) που βρίσκονται βαθύτερα.Για το λόγο αυτό, το όφελος της μικρότερης συνολικά "επέμβασης" υπερτερεί της τεχνικής δυσκολίας που οφείλεται στην περιορισμένη ορατότητα του χειρουργικού πεδίου.
Τενοντίτιδα ώμου: η τοπική έγχυση PRP μειώνει σημαντικά την πιθανότητα χειρουργικής επέμβασης
Η τενοντίτιδα του ώμου είναι μια συχνή πάθηση του ώμου με δύσκολη συχνά ανταπόκριση στην συνήθη συντηρητική θεραπεία. Τα τελευταία χρόνια, η θεραπεία με ενέσεις PRP έχει αποδειχθεί ότι μειώνει κατά 16 φορές την πιθανότητα χειρουργικής επέμβασης σε σύγκριση με τις ενέσεις κορτιζόνης.
Ως εκ τούτου, το PRP, καθότι προέρχεται από το αίμα του ίδιου του ασθενή μετά από απλή αιμοληψία και φυγοκέντρηση στο χώρο του ιατρείου, αποτελεί μια απλή και ασφαλή εναλλακτική θεραπεία με εξαιρετική αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με το κόστος, σαφώς ανώτερη από τις ενέσεις κορτιζόνης για την συμπτωματική τενοντίτιδα του ώμου.